Το βιβλίο αυτό είναι βασισμένο καταρχήν στην ύλη του πρώτου έτους του αναλυτικού προγράμματος των ωδείων και των σχολών βυζαντινής μουσικής, προχωρεί όμως πέρα απ' αυτήν, επιχειρώντας να παρουσιάσει με συνοπτικό τρόπο μια γενικότερη και κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη εικόνα της θεωρίας και της πράξης της εκκλησιαστικής μουσικής, για αυτούς που θα ήθελαν να ασχοληθούν μαζί της.
Στόχος του είναι να δώσει τεκμηριωμένη θεωρητική άποψη της εκκλησιαστικής μουσικής όσον αφορά τους όρους που χρησιμοποιούνται, τους ήχους και τις σχέσεις που τις διέπουν, την ορθή εκφορά των φθόγγων και των μουσικών φράσεων, μαζί με μεγάλο αριθμό μουσικών παραδειγμάτων όχι μόνο από τους ήχους της εκκλησιαστικής οκτωηχίας αλλά και από τους παραγόμενους από αυτούς. Για μεγαλύτερη βοήθεια, στον μαθητή προσφέρονται ασκήσεις-γυμνάσματα με όλα τα σημάδια της βυζαντινής μουσικής, με τρόπο που να τον βοηθά να τα αφομοιώσει εύκολα και γρήγορα.
Βασισμένο στα θεωρητικά που έχουν γραφεί μέχρι τώρα για την εκκλησιαστική μουσική, το βιβλίο αυτό έχει γνώμονα και οδηγό την παράδοση, προφορική και γραπτή, η οποία αποτελεί κληρονομιά που βαραίνει στους ώμους όλων αυτών που ασχολούνται μαζί της, αλάθητος κριτής και επικριτής όσων τη σφετερίζονται. Μέσα από την ύλη του γίνεται προσπάθεια να καταδειχθεί ο πλούτος που κρύβει η βυζαντινή μουσική στη σημειογραφία, στους ήχους και στα διαστήματά της, τον οποίο καλείται να ανακαλύψει ο αναγνώστης, προχωρώντας πέρα από την επιφάνεια και εμβαθύνοντας στη θεωρία αλλά και στην πράξη της. Διότι είναι προφανές ότι η διδασκαλία που γίνεται στην αίθουσα πρέπει να ολοκληρώνεται στο αναλόγιο, μέσα στη λειτουργική πράξη. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα
Πρόλογος
Τοις εντευξομένοις
Κεφ.Α': Περί Μουσικής
Η βυζαντινή μουσική και η γραφή της
Συστατικά της μελωδίας
Μουσικοί φθόγγοι
Μουσική κλίμακα
Μουσική σημειογραφία
Μαρτυρίες
Μαρτυρίες φθόγγων
Μαρτυρίες ήχων
Κινήσεις της φωνής
Χαρακτήρες της βυζαντινής μουσικής
Φωνητικοί χαρακτήρες ή χαρακτήρες ποσότητας
Πλοκή χαρακτήρων - Χαρακτήρες που υποτάσσουν και υποτάσσονται
Συνεχής και υπερβατή ανάβαση και κατάβαση των φωνών
Χρονικοί χαρακτήρες
Χαρακτήρες που αυξάνουν το χρόνο
Χαρακτήρες που διαιρούν το χρόνο
Γοργόν
Υπορροή με γοργόν
Συνεχές ελαφρόν
Δίγοργον
Τρίγοργον
Παρεστιγμένα γοργά και δίγοργα
Χαρακτήρες που διαιρούν και αυξάνουν τον χρόνο
Αργόν
Τριημίαργον ή Ημιόλιον
Δίαργον
Υφέν και Κορώνα
Σιωπές ή παύσεις
Σημεία αναπνοής
2. Ρυθμός
Σημεία ρυθμικού τονισμού ή διαστολές
3. Χρονική αγωγή
4. Κλίμακα - Διαστήματα - Τόνοι
Κλίμακα - Διάστημα
Τόνοι της μαλακής διατονικής κλίμακας από τον ΝΗ
Ονομασία των μουσικών διαστημάτων
Αλλοιώσεις των μουσικών διαστημάτων
Υπερβατή ανάβαση και κατάβαση
Διφωνία
Τριφωνία
Τετραφωνία
Πενταφωνία
Εξαφωνία
Επταφωνία
Πίνακας χαρακτήρων ανάβασης και κατάβασης
Κεφ.Β': Στοιχειώδη γυμνάσματα παραλλαγής
Κεφ.Γ': Μουσική έκφραση
Χειρονομίες χαρακτήρων με φωνή
Πεταστή
Οξεία
Χειρονομία χαρακτήρα με χρονική διάρκεια
Τσάκισμα
Άφωνες και άχρονες υποστάσεις
Ψηφιστόν
Βαρεία
Ομαλόν
Αντικένωμα
Έτερον (παρακάλεσμα) ή σύνδεσμος
Μικρό ίσον (ισάκι)
Διπλή βαρεία ή πίεσμα
Λύγισμα
Τρομικόν και στρεπτόν ή εκστρεπτόν
Τρομικόν
Στρεπτόν ή εκστρεπτόν
Κεφ.Δ': Γυμνάσματα με ποιοτικούς χαρακτήρες-έλξεις
Κεφ.Ε': Γυμνάσματα ψαλτικής
Κεφ.ΣΤ': Περί ήχων
Συστατικά και γνωριστικά των ήχων
Πώς βρίσκουμε τη βάση κάθε ήχου
Είδη εκκλησιαστικής μελοποιίας
Ειρμολογικά μέλη
Στιχηραρικά μέλη
Παπαδικά μέλη
Δημιουργία δευτερευόντων ήχων
Μουσικά γένη
Διατονικό γένος
Χρωματικό γένος
Εναρμόνιο γένος
Κεφ.Ζ': Ήχοι του μαλακού διατόνου (Α)
Ήχος Πλάγιος του Τετάρτου
Ήχος Πρώτος (χαμηλός-έσω)
Ήχος Πρώτος τετράφωνος (έξω Πρώτος)
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου της παπαδικής
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου τριφωνών
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου τετραφωνών
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου πεντάφωνος (ή πενταφωνών)
Ήχος Πλάγιος του Πρώτου τετράφωνος
4. Ήχος Τέταρτος
Μέλη του Ειρμολογίου
Ήχος Λέγετος ή Μέσος του Τετάρτου (Πλάγιος του Δευτέρου διατονικός)
Μέλη του Στιχηραρίου
Ήχος Τέταρτος στιχηραρικός
Μέλη της Παπαδικής
Ήχος Τέταρτος της Παπαδικής
Κεφ.Η': Ήχοι του σκληρού διατόνου (Α)
Κεφ.Θ': Ήχοι του μαλακού διατόνου (Β)
Κεφ.Ι': Ήχοι του σκληρού διατόνου (Β)
Κεφ.ΙΑ': Ήχοι του μαλακού χρώματος (Α)
Κεφ.ΙΒ': Ήχοι του σκληρού χρώματος (Α)
Κεφ.ΙΓ': Ήχοι του μαλακού χρώματος (Β)
Κεφ.ΙΔ': Ήχοι του σκληρού χρώματος (Β)
Παραρτήματα:
Ι: Θέματα θεωρίας
1. Μουσικά συστήματα και συμφωνίες
2. Ιδιότητες των τετραχόρδων
3. Ρυθμός και ρυθμικοί πόδες
Σήμανση και μέτρηση των ρυθμών
4. Περί χροών (Ζυγού, Κλιτού και Σπάθης)
5. Το ισοκράτημα στην εκκλησιαστική μουσική
II: Απηχήματα
III: Περί του Τροχού των εκκλησιαστικών μουσικών
Βιβλιογραφία
Λεπτομέρειες
ISBN13    9790901602601
Εκδότης    Ι.Μ. ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Σειρά    ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ 1
Χρονολογία Έκδοσης    Δεκέμβριος 2014
Αριθμός σελίδων    346
Διαστάσεις    25x18